پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند: ما جَعَلَ اللهُ لأحَدٍ بَعدَ غدیرِ خُمٍّ مِن حُجَّةٍ وَ لاعُذرٍ؛ خداوند پس از «غدیر خم» برای هیچ کس حجّت و عذر و بهانه ای قرار نداده است. (و غدیر خم روز اتمام حجت خدا بر همگان است). (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
نظام اسلامی و رهبری دینی بر مبنای «شایسته سالاری» است.
امامت امیرالمؤمنین علیه السّلام که از سوی خداوند قرار داده شده است، به خاطر فضایل و کمالات و علم و ایمان و لیاقتهای آن حضرت برای جانشینی پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم بود.
پیامبر در طول بیست و سه سال دعوت بارها شایستگی علی علیه السّلام را برای امامت بیان کرده بود، آن هم با تعبیرهای مختلف. او را «امام»، «خلیفه»، «وصیّ»، «هادی»، «امین»، «ولیّ»، «مولا» و «سرور هر زن و مرد مسلمان» معرفی کرده بود.
امّا... حادثه ی غدیر، روشن ترین شیوه و مؤثرترین اعلان عمومی بود که آن حضرت در جمع بیش از صد هزار مسلمان که از حج بر می گشتند، در منطقه ی «غدیر خم» به فرمان خداوند علی علیه السّلام را به جانشینی خود و به پیشوایی مردم معرفی و تعیین کرد.
این کار به فرمان خدا صورت گرفت.
آیه ی قرآن نازل شد و آن روز را روز اکمال دین و اتمام نعمت نام نهاد.
همه سخنان پیامبر را که فرمود: «مَن کُنتُ مَولاه فَهذا علیٌّ مَولاه» به روشنی شنیدند، به فرمان پیامبر، به خیمه ی علی علیه السّلام آمدند، به او به عنوان «امیرالمؤمنین» سلام دادند و تبریک و تهنیت گفتند.
دیگر برای هیچ کس هیچ عذر و بهانه ای باقی نماند.
پی نوشت:
1. نهج الحیاة، ص 42
منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه (علیها السّلام ) ، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1390)